«Πάνω από όλα η οικογένεια», λέμε και ξαναλέμε. Τι γίνεται όμως στην περίπτωση που, κάποια μέλη της οικογένειας προκαλούν περισσότερο κακό παρά καλό;
Εάν έχετε την τάση να γίνεστε ανασφαλείς στις σχέσεις σας, πείτε αντίο σε αυτές τις 8 συμπεριφορές
Από μικρή ηλικία, μαθαίνουμε να δίνουμε προτεραιότητα στην οικογένεια. Στην πραγματικότητα όμως, υπάρχουν κάποιες συγγενικές σχέσεις που δεν αξίζει να διατηρούμε. Σύμφωνα με την ψυχολογία, κάποιες δυναμικές μέσα στο οικογενειακό περιβάλλον, μπορεί να είναι τόσο τοξικές, που να βλάπτουν την ηρεμία, την αυτοεκτίμηση, την ισορροπία μας.
Στο άρθρο αυτό, αναλύουμε 8 τύπους συγγενών με τους οποίους δεν αξίζει να κρατάμε επαφή, παρά τις κοινωνικές προσδοκίες. Η αναγνώριση των τοξικών χαρακτηριστικών που διακρίνουν κάποια μέλη της οικογένειας πολλών ανθρώπων, μπορεί να εξασφαλίσει την ηρεμία σας.
Οι 8 τύποι συγγενών που δεν είστε υποχρεωμένοι να έχετε επαφή – Έχετε δικαίωμα να τους απομακρύνετε
- Ο μόνιμος κριτής
- Το συναισθηματικό «βαμπίρ»
- Αυτός που «φυτεύει» ενοχές
- Ο χειριστικός
- Ο απαξιωτικός
- Αυτός που ποτέ δεν ζητά «συγγνώμη»
- Ο ελεγκτικός
- Ο παθητικό – επιθετικός
Ο μόνιμος κριτής
Όλοι έχουν από κάποιον συγγενή που έχει άποψη για όλα και αυτή είναι σπάνια θετική. Πρόκειται για γνωστό τύπο ανθρώπου. Τίποτα δεν τον ευχαριστεί, ό,τι και αν έχετε καταφέρει δεν είναι και τόσο σημαντικό. Η διαρκής επίκριση φθείρει βαθιά την αυτοεκτίμηση και την ψυχική υγεία του ατόμου.
Η διαχείριση της διαρκούς κριτικής μπορεί να οδηγήσει σε άγχος και στρες, ενώ θα αρχίσετε να αμφιβάλλετε για τις ικανότητες και την αξία σας. Σύμφωνα με μελέτη που δημοσιεύθηκε στο Journal of Affective Disorders, οι άνθρωποι που μεγαλώνοντας δέχονται αρνητική κριτική από τους γονείς τους, διατρέχουν υψηλότερο κίνδυνο εμφάνισης κατάθλιψης.
Η αποστασιοποίηση από έναν άνθρωπο της οικογένειάς σας που ασκεί διαρκώς κριτική, θα περιφρουρήσει την ψυχική σας υγεία. Η διαφύλαξη της ψυχικής σας υγείας, είναι πολύ πιο σημαντική από τη διάσωση μια σχέσης που το μόνο που κάνει είναι να σας αποθαρρύνει και να σας απογοητεύει.
Το συναισθηματικό «βαμπίρ»
Όλοι έχουν γνωρίσει κάποιο συναισθηματικό «βαμπίρ» στη ζωή τους. Ένας συγγενής που σε κάθε συνάντηση, θα αρχίσει να μιλάει ασταμάτητα για τα προβλήματά του, θα ασκεί κριτική στους πάντες και θα διαχέει την αρνητικότητα προς κάθε κατεύθυνση.
Αυτού του είδους οι άνθρωποι καταφέρνουν να απομυζούν την ενέργεια των γύρω τους. Φεύγοντας από κοντά τους, ο άνθρωπος νιώθει εξαντλημένος. Οι ψυχολόγοι εξηγούν ότι αυτού του είδους οι σχέσεις δεν είναι υγιείς. Τα συναισθηματικά «βαμπίρ» δεν εξουθενώνουν μόνο την ψυχική ενέργεια, αλλά ζημιώνουν και τη σωματική υγεία, μακροπρόθεσμα. Περιορίστε τις επαφές σας με τα συναισθηματικά «βαμπίρ» της οικογένειάς σας, για το δικό σας καλό.
Αυτός που «φυτεύει» ενοχές
Οι ενοχές έχουν μεγάλη δύναμη. Μπορεί να μας αναγκάσουν να κάνουμε πράγματα που δεν θέλουμε, να παραμείνουμε σε σχέσεις που δεν μας ωφελούν, μπορεί ακόμη και να διαστρεβλώσει την αντίληψη της πραγματικότητας.
Μερικά μέλη της οικογένειας είναι δεξιοτέχνες στον συναισθηματικό εκβιασμό. Φορτώνουν τους άλλους με τύψεις, κάνοντάς τους να αισθάνονται υπεύθυνοι για την ευτυχία τους ή κατηγορώντας τους για τα προβλήματά τους. Σύμφωνα με την ψυχολογία, οι γονείς που φορτώνουν τα παιδιά τους με τύψεις, μπορεί να βλάψουν την ψυχική τους υγεία μακροπρόθεσμα, ακόμη και στην ενήλικη ζωή.
Αν νιώθετε διαρκώς την προσπάθεια κάποιου μέλους της οικογένειάς σας να σας φορτώνει ενοχές, αξίζει να σκεφθείτε προσεκτικά πόσο αξίζει αυτή η σχέση για εσάς.
Ο χειριστικός
Η συναισθηματική χειραγώγηση και παραπλάνηση, με μορφές όπως το «gaslighting» -το να βγάζεις δηλαδή τον άλλον τρελό, σε σημείο που να αμφιβάλλει για τις ίδιες του τις σκέψεις, εμπειρίες, αναμνήσεις ή και την ψυχική του σταθερότητα- οδηγεί σε σύγχυση, αμφισβήτηση του εαυτού και μακροπρόθεσμα σε προβλήματα ψυχικής υγείας.
Σύμφωνα με τους ψυχολόγους, η συναισθηματική παραπλάνηση είναι μία από τις πιο συνηθισμένες τακτικές των κακοποιητικών ατόμων. Πρόκειται για μία σοβαρή μορφή συναισθηματικής κακοποίησης με βαθιές και μακροπρόθεσμες συνέπειες στον ψυχισμό του ατόμου.
Ο απαξιωτικός
Η αναγνώρισή μας από τους άλλους, το αίσθημα ότι μας ακούν και μας λαμβάνουν υπόψη, είναι μία από τις βασικότερες ανθρώπινες ανάγκες. Δυστυχώς, ορισμένοι άνθρωποι απαξιώνουν τα συναισθήματα των μελών της οικογένειάς τους, με συμπεριφορές όπως το να:
- Αγνοούν τα συναισθήματά σας
- Υποβαθμίζουν τις εμπειρίες σας
- Σας κάνουν να νιώθετε ότι είστε υπερβολικός ή πολύ ευαίσθητος
Η απαξίωση των συναισθημάτων, είναι αρκετά επώδυνη εμπειρία. Κάνει τους ανθρώπους να νιώθουν ασήμαντοι και χωρίς αξία και μακροπρόθεσμα μειώνει την αυτοεκτίμηση του ατόμου.
Σύμφωνα με την ψυχολογία, η συχνή απαξίωση και υποτίμηση των συναισθημάτων μας, μπορεί να οδηγήσει σε αίσθημα μοναξιάς, ακόμη και σε κατάθλιψη. Αν κάποιο μέλος της οικογένειάς σας υποτιμά διαρκώς τα συναισθήματά σας, ίσως έχει έρθει η ώρα να αναθεωρήσετε.
Αυτός που ποτέ δεν ζητά «συγγνώμη»
Στις ανθρώπινες σχέσης, η ανάληψη ευθύνης και η έκφραση της συγγνώμης έχει μεγάλη σημασία. Η αναγνώριση του πόνου που μπορεί να προκαλέσαμε στον άλλο, είναι θεμελιακό στοιχείο της υγείας των σχέσεων και της συναισθηματικής εγγύτητας.
Μπορεί να έχετε κάποιον συγγενή που μονίμως αρνείται να αναλάβει την ευθύνη των πράξεων του και να τα ρίχνει όλα στους άλλους. Πώς είναι δυνατόν να εμπιστευτεί κάποιος έναν τέτοιο άνθρωπο;
Όταν κάποιος συγγενής δεν ζητά συγγνώμη, σταδιακά προκαλεί αισθήματα θυμού και οδηγεί σε απώλεια της εμπιστοσύνης. Η εμπιστοσύνη και ο σεβασμός έχουν κεντρικό ρόλο σε όλες τις σχέσεις. Χωρίς αυτά τα στοιχεία είναι αδύνατον να υπάρξει υγιής σύνδεση.
Ο ελεγκτικός
Ο υπερβολικός έλεγχος, είναι καταστροφικός και ύπουλος. Μπορεί δηλαδή να ξεκινήσει ως μια απλή μορφή νουθεσίας ή έκφραση ανησυχίας, καταλήγοντας σε στυγερή υπαγόρευση του τι να κάνετε, πώς να νιώθετε και ποιος πρέπει να είστε.
Τα ελεγκτικά μέλη της οικογένειας μπορεί να:
- Σας επιβάλλουν τις επιλογές τους
- Απαξιώνουν τη γνώμη σας
- Σας χειραγωγούν με σκοπό να γίνει το δικό τους
Σύμφωνα με την ψυχολογία, οι ελεγκτικές σχέσεις, ζημιώνουν την ψυχική υγεία, καθώς το αίσθημα του ελέγχου οδηγεί σε συναίσθημα απομόνωσης και απώλειας της προσωπικής ταυτότητας του ατόμου. Αν νιώθετε ότι κάποιο μέλος της οικογένειας σας καταπιέζει, αξιολογήστε ξανά την κατάσταση και τη σχέση σας μαζί του.
Ο παθητικό – επιθετικός
Η παθητικό – επιθετική συμπεριφορά είναι ύπουλη. Ο παθητικό – επιθετικός άνθρωπος, εκφράζει με πλάγιους τρόπους τα αρνητικά του συναισθήματα, αντί να τα εκδηλώσει ανοιχτά. Αν δηλαδή κάποιο μέλος της οικογένειας καταφεύγει στον σαρκασμό, την «τιμωρία της σιωπής», αν κάνει ύπουλα σχόλια, τότε, μέσα από την παθητικό – επιθετική συμπεριφορά προσπαθεί να εκδηλώσει τον θυμό, τη δυσαρέσκεια ή την πίκρα του.
Η παθητικό – επιθετική συμπεριφορά δημιουργεί σύγχυση, απογοήτευση και πόνο. Αποτελεί μορφή συναισθηματικής χειραγώγησης που προκαλεί στρες και φθείρει τις σχέσεις. Η ανοιχτή και ειλικρινής επικοινωνία είναι αναγκαία προϋπόθεση για κάθε υγιή σχέση. Αν κάποιος από τους συγγενείς σας είναι μονίμως παθητικό – επιθετικός, ίσως πρέπει να ξανασκεφθείτε αν αξίζει να διατηρήσετε επαφή μαζί του.
Η σημασία της φροντίδας του εαυτού
Οι οικογένειες είναι περίπλοκες. Το πιο δύσκολο είναι, μέσα στην οικειότητα και με τη δύναμη της συνήθειας, να καταφέρει κάποιος να αναγνωρίσει αυτά τα τοξικά μοτίβα.
Η αποστασιοποίηση από τους παραπάνω τύπους συγγενών, μπορεί να σας φανεί δύσκολη. Ωστόσο πρέπει να έχετε ως προτεραιότητα την ψυχική και τη συναισθηματική σας ευεξία.
Οικογένεια δεν είναι μόνοι οι δεσμοί εξ αίματος, αλλά κυρίως οι σχέσεις που μπορούν να σας φροντίζουν και να σας στηρίζουν. Αποφεύγοντας όσους μονίμως όσους φέρνουν αρνητικότητα και στρες στη ζωή σας, αφήνετε περιθώριο για πιο ουσιαστικές, υποστηρικτικές σχέσεις.
