«Μέχρι το τέλος Οκτωβρίου θα έχει αποκαλυφθεί ολόκληρο το χωριό Κάλλιο»- Κατά 52% μειώθηκε η επιφάνεια της λίμνης του Μόρνου σε τέσσερα χρόνια

Το χρονικό της μείωσης της έκτασης της λίμνης του Μόρνου τα τελευταία τέσσερα χρόνια μέσα από video του ΜΕΤΕΟ που προδημοσιεύει το in αλλά και συγκλονιστικές φωτογραφίες με τα σημεία που «στέγνωσαν»

Συνταρακτικά είναι τα οπτικοποιημένα επιστημονικά δεδομένα τα οποία αποτυπώνουν τη συρρίκνωση της επιφάνειας της λίμνης του Μόρνου, τα τελευταία τέσσερα χρόνια.

Το video που δημιούργησε η μονάδα ΜΕΤΕΟ του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών και δημοσιεύει πρώτο το in, είναι αποκαλυπτικό της πτωτικής πορείας που ακολουθεί η έκταση της λίμνης του Μόρνου.

Εξηγώντας την έκτακτη κατάσταση που έχει διαμορφωθεί, ο Γιώργος Κύρος μέλος της μονάδας ΜΕΤΕΟ, λέει στο in τα εξής: «Τον Ιανουάριο του 2022 η έκταση της επιφάνειας της λίμνης του Μόρνου ήταν περίπου στον μέσο όρο. Το 2023 καταγράφηκε η πρώτη σημαντική μείωση της έκτασης της λίμνης, η οποία έφτασε περίπου το 12% σε σύγκριση με το 2022.

Από την άνοιξη του 2023, η πορεία της μείωσης είναι σε ελεύθερη πτώση.

Το 2024 η μείωση σε σχέση με το 2023, έφτασε το 14%».

Αποτέλεσμα αυτής της πορείας σε ελεύθερη πτώση, είναι τον Σεπτέμβριο του 2025, η επιφάνεια της έκτασης της λίμνης του Μόρνου να έχει πέσει στα 8,7 τετραγωνικά χιλιόμετρα. Πρόκειται για τη χαμηλότερη καταγραφή, τα τελευταία τουλάχιστον δέκα έτη, όπου η ομάδα ΜΕΤΕΟ επεξεργάζεται δορυφορικά δεδομένα από τον ευρωπαϊκό δορυφόρο Sentinel-2 .

«Συνολικά, από το 2022 έως σήμερα, η επιφάνεια της λίμνης έχει μειωθεί κατά 52%» συμπυκνώνει τη δυστοπική εικόνα που παρουσιάζει η λίμνη του Μόρνου, ο κ. Κύρος.

Ραγδαία πτωτική πορεία

Αυτό που ανησυχεί περισσότερο τους επιστήμονες είναι πως η τάση συρρίκνωσης της επιφάνειας της λίμνης του Μόρνου, επιταχύνεται όσο περνάει ο καιρός.

Οπως περιγράφει ο κ. Κύρος: «Από το 2022 μέχρι το 2025, ο ρυθμός μείωσης είναι 2,2 τετραγωνικά χιλιόμετρα ανά έτος. Ο ρυθμός του 2025, όμως, ανέβηκε στα 3 τετραγωνικά χιλιόμετρα το έτος. Τα τελευταία τέσσερα χρόνια, η μείωση της επιφάνειας της λίμνης του Μόρνου είναι κατά 35% ταχύτερη σε σχέση με το παρελθόν».

Σύμφωνα με τον κ. Κύρο, κατά τη διάρκεια του φετινού χειμώνα, οι ειδικοί αναμένουν η στάθμη της λίμνης να ανέβει, κάτι που πάντα συμβαίνει στο πλαίσιο ενός ετήσιου υδρολογικού κύκλου (τους χειμερινούς μήνες η στάθμη ανεβαίνει, τους καλοκαιρινούς, πέφτει).

«Απαιτούνται πολλές βροχές και πολλά χιόνια για να ανακάμψει η λίμνη του Μόρνου» σημειώνει ο κ. Κύρος, προσθέτοντας πως: «Ακόμα και αν αυτό συμβεί, δύσκολα θα μπορέσει να φτάσει τον μέσο όρο του 2022, ο οποίος ήταν περίπου 18 τετραγωνικά χιλιόμετρα».

Εκταση της τεχνητής λίμνης του Μόρνου από τον δορυφόρο Sentinel-2, από το 2022 μέχρι τον Σεπτέμβριο του 2025 | Επεξεργασία δεδομένων γραφήματος και video: Χρήστος Γιαννακλής- Γιώργος Κύρος

Μάλιστα, κατά τον κ. Κύρο, αν λάβουμε υπόψιν τα αποθέματα της ΕΥΔΑΠ το διάστημα 1991-1993, σήμερα είμαστε ενδεχομένως σε ακόμα πιο δύσκολη κατάσταση, δεδομένου ότι πια στη λίμνη του Μόρνου διοχετεύονται και ποσότητες νερού από τον Εύηνο ποταμό, κάτι που δεν συνέβαινε τη δεκαετία του 1990.

Οπως τονίζει μιλώντας στο in και ο επικεφαλής της μονάδας ΜΕΤΕΟ, Κώστας Λαγουβάρδος: «οι σταθερά μειούμενες χιονοπτώσεις την τελευταία δεκαετία, έχουν προκαλέσει ένα χειροπιαστό πια αποτέλεσμα στη μείωση των διαθέσιμων υδάτινων πόρων. Το πρόβλημα είναι ξεκάθαρο στη λίμνη του Μόρνου. Δυστυχώς, αναμένουμε πως αυτή η τάση της μείωσης των χιονοπτώσεων θα συνεχιστεί. Αν και ο φετινός χειμώνας δεν είναι καλός από πλευράς χιονοπτώσεων, το πρόβλημα θα είναι πιο έντονο από την άνοιξη και μετά».

Με τα μάτια των ντόπιων
Ο Απόστολος Γεροδήμος, Πρόεδρος της Κοινότητας Καλλίου δηλώνει εξίσου ανήσυχος με βάση αυτά που παρατηρεί σε καθημερινή βάση, μέσα από τη κτηνοτροφική μονάδα που διατηρεί στο χωριό Κάλλιο.

Σημειώνεται πως το Κάλλιο είναι το χωριό που «θυσιάστηκε» το 1980 για να μπορέσει να προχωρήσει η κατασκευή του φράγματος της λίμνης του Μόρνου. Οι κάτοικοι που παρέμειναν, μετέφεραν το χωριό πάνω από τις όχθες της λίμνης.

Ο παλιός οικισμός καλύφθηκε από τα νερά του φράγματος. Τις περιόδους που η τάση λειψυδρίας χτυπάει το καμπανάκι, τα σπίτια και ο ναός του χωριού, αναδύονται στην επιφάνεια.

«Αυτή τη στιγμή, είναι “στον αέρα” τα 60 από τα 82 σπίτια του χωριού. Μέχρι το τέλος του Οκτωβρίου θα έχουν αποκαλυφθει και τα υπόλοιπα, είναι ζήτημα ημερών να συμβεί» λέει ο κ. Γεροδήμος μιλώντας στο in. «Οσοι ζούμε εδώ βλέπουμε να ξυπνάει ο εφιάλτης του ‘93. Το μεγάλο πρόβλημα είναι πως πλέον χιονίζει ελάχιστα. Αν δεν έπεφτε ο Ευήνος μέσα στον Μόρνο θα ήταν ακόμα πιο τραγική η κατάσταση» προσθέτει ο κ. Γεροδήμος.

Συγκλονιστικές εικόνες αποκαλύπτουν και οι φωτογραφίες του Ευάγγελου Κοντογεώργου, ο οποίος καταγράφει με τον φωτογραφικό του φακό τη μείωση της έκτασης της λίμνης του Μόρνου, από τον Μάρτιο του 2024. Ο ίδιος παραχώρησε στο in μερικές εικόνες από αυτό το «φωτογραφικό ημερολόγιο καταστρώματος».

Περιγράφοντας ο ίδιος τη δουλειά του, ο κ. Κοντογεώργος μας είπε τα εξής: «Γεννήθηκα στην Αμφισσα. Από το 2012 μένω στην Ιτέα. Ασχολούμαι με τη φωτογραφία σε ερασιτεχνικό επίπεδο από το 2009. Στην προηγούμενη εργασία μου, αντίκρυζα σχεδόν καθημερινά την τεχνητή λίμνη του Μόρνου. Αρχισα να παρατηρώ πως η στάθμη ήταν διαρκώς σε μειωμένη τάση και έτσι σκέφτηκα να φωτογραφίζω τη λίμνη σε διάφορα σημεία και σε διαφορετικούς μήνες. Μόλις άρχισε να αναδύεται το Κάλλιο, σκέφτηκα πως έχω μια εξαιρετική ευκαιρία: να δω και φωτογραφίσω κάτι που ίσως να μην το ξαναδώ ποτέ».